background (1)

შენ ხარ ვენახი • შუა საუკუნეების ქართული გალობა

გამოცემა, რომელსაც გთავაზობთ, 2018 წლის ფრანკფურტის წიგნის ბაზრობისთვის შეიქმნა. შუასაუკუნეების ქართულმა პოლიფონიურმა საგალობლებმა ზეპირად და ანონიმურად მოაღწია ჩვენამდე. გამონაკლისს წარმოადგენს ქართული გალობის სიმბოლოდ ქცეული, ყველასთვის ცნობილი და საყვარელი ღმრთისმშობლის ჰიმნი ,,შენ ხარ ვენახი“ – ეს კრებული სწორედ ამ ჰიმნს ეძღვნება. მისი ავტორია, ეკლესიის მიერ წმინდანად აღიარებული, სრულიად საქართველოს მეფეთ-მეფე, დემეტრე I ბაგრატიონი (1093-1156), ბერობაში დამიანე, ძე წმინდა მეფისა დავით აღმაშენებლისა (1073-1125).

თავდაპირველად, კრებულში შესული იყო - დასავლეთ საქართველოს 8 და აღმოსავლეთ საქართველოს 13 სამგალობლო ტრადიციის ნიმუში.

მოგვიანებით, კრებული ხელმეორედ, დასავლეთ საქართველოს სამგალობლო ტრადიციის 4 ნიმუშის დამატებით გამოიცა - ამრიგად, კრებულში შესულია „შენ ხარ ვენახის“ 25 ვარიანტი. კრებულში მოცემულ ჰიმნთა უმრავლესობა პირველად ქვეყნდება.

წიგნს თან ახლავს დისკი, რომელზეც ჩაწერილია დასავლეთ საქართველოს 12 და აღმოსავლეთ საქართველოს 6 სამგალობლო ტრადიციის ნიმუში.

კრებულის შემდგენლები არიან - ლევან ვეშაპიძე და სვიმონ ჯანგულაშვილი.

,,შენ ხარ ვენახი“ ქართული მუსიკალური კულტურის ერთ-ერთი უძვირფასესი მარგალიტია, რომლის მსოფლიოსთვის გაცნობას ემსახურება ეს პატარა კრებული.

პროექტი არაკომერციულია და მასალის უფასოდ ხელმისაწვდომობას ითვალისწინებს.  მასალის გამოყენების შემთხვევაში დაიცავით საავტორო უფლებები.

 

გადმოწერა






აუდიოდანართის ნუსხა


1. ნოტებზე გადაღებული რაჟდენ თ. ხუნდაძის მიერ იმერული-გურულ სადა კილოზე - ასრულებს ანსამბლი "ბასიანი" - გვ.15

2. ხელნაწერი Q674, გვ.349, #275 - ასრულებს ანსამბლი "ანჩისხატი" - გვ.17

3. ხელნაწერი Q674, გვ.347, #274 - ასრულებს ანსამბლი "ანჩისხატი" - გვ.19

4.გადაღებული ფილიმონ იესეს ძის ქორიძის მიერ, გადმოცემული: დიმიტრი რ. ჭალაგანიძისა, მთვარ-დიაკონის რაჟდენ ღ. ხუნდაძისა და ივლიანე წერეთლისგან - ასრულებს ანსამბლი "ბასიანი" - გვ.21

5. ხელნაწერი H154, გვ.139 #274 - ასრულებს ანსამბლი "ანჩისხატი" - გვ.23

6. გადმოცემული არტემ ერქომაიშვილის მიერ 1960-ან წლებში. ნოტებზე გადაიტანა ანზორ ერქომაიშვილმა - ასრულებს ანსამბლი "რუსთავი" - გვ.27

7. ჩაწერილი 1950-1960 წწ. თბილისი. ხმის ჩამწერი სტუდია "მელოდია". ასრულებდნენ ანანია, ვლადიმირი და არტემ ერქომაიშვილები. ნოტებზე გადაიტანა ლევან ვეშაპიძემ  - ასრულებენ ძმები ერქომაიშვილები - გვ.29

8. ხელნაწერი ჩაწერილი 1960 წელს ლანჩხუთის რაიონ სოფ. სუფსაში ვლადიმირ ახობაძის ფოლკლორული ექსპედიციის მიერ.  ნოტებზე გადაიტანა ლევან ვეშაპიძემ - ასრულებს ანსამბლი "ბასიანი" - გვ.31

9. გადმოცემული დიმიტრი პატარავას მიერ, შემდგენელი და მუსიკალური რედაქტორი მ. ერქვანიძე - ასრულებს ფოლკლორული ჯგუფი "ძველი კილოები" - გვ.33

10. ჩაწერილია ქ. ოზურგეთში 1949 წელს ვ. ახობაძის ფოლკლორული ექსპედიციის მიერ. შემსრულებლები: დიმიტრი პატარავა, ვარლამ სიმონიშვილი და არტემ ერქომაიშვილი. ნოტებზე გადაიტანა დავით შუღლიაშვილმა  - ასრულებს ანსამბლი "ბასიანი" - გვ.35

11. ჩაწერილია 1963 წლის 18 ინლისს ლანჩხუთის სოფ. შრომისუბანში, გრიგოლ ჩხიკვაძის ფოლკლორული ექსპედიციის მიერ. შემსრულებლები: სამუელ ტიკარაძე, ტიტე და ლადიკო გურგენაძეები. ნოტებზე გადაიტანა ლევან ვეშაპიძემ - ასრულებს ანსამბლი "ანჩისხატი" - გვ.37

12. ჩაწერილია ზუგდიდში 2014 წლის ფოლკლორულ ექსპედიციაში ნინო მახარაძის მიერ.  ნოტებზე გადაიტანა ლევან ვეშაპიძემ - სამივე ხმას ასრულებს პოლიკარპე ხუბულავა - გვ.43

13. საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს ცენტრალუტ არქივში დაცული პოლიევქტოს და ფილიმონ კარბელაშვილების და მათი მოსწავლეების ჩანაწერებიდან - ასრულებს ანსამბლი "ბასიანი" - გვ.49

15. ქართლ-კახური გალობა "კარბელაანთ კილოთი". "ცისკარი".1898 ნოტებზე გადაღებული და ანსაკუთრებით დაბეჭდილი მღ. ვასილ გრიგ. ძის კარბელოვის მიერ - ასრულებს ანსამბლი "ანჩისხატი" - გვ.52

22. მხ. ფილმიდან "არ დაიდარდო".  1969. ნოტებზე გადაიღო ლევან ვეშაპიძემ - გვ.65

23. ლევან მუღალაშვილის გუნდი, 1952. ნოტებზე გადაიტანა ლევან ვეშაპიძემ - გვ.67

24. ი. გრიმოსა და გ. ჩხიკვაძის ფოლკლორული ექსპედიცია (1967). ნოტებზე გადაიტანა ლევან ვეშაპიძემ  - ასრულებს გურჯაანის მოხუც მომღერალთა გუნდი - გვ.69

25. მიიჩნევენ, ქართული პროფესიული მუსიკის კლასიკოსის, ზაქარია ფალიაშვილის მიერ დამუშავებული ვარიანტია, თუმცა, ამის დადასტურება წყარო არ მოგვეპოვება - ასრულებს ანსამბლი "რუსთავი" - გვ.72